Acaso; adverbio introductorio de gran parte de las frases interrogativas que requieren una respuesta afirmativa o negativa.
Ejemplo:
"Si e kishte tingullin e zërit? Çfarë lodrash i pëlqen të luaje? A koleksionon flutura?" ("¿Cómo tenía el timbre de voz? ¿Qué juegos le gustan? ¿Acaso colecciona mariposas?") Fuente: PIV pg. 23. Año 2000
Uso: Cuando precede a palabras que comienzan por sonido vocálico (vocal o h muda), se convierte en an.
Ejemplo:
"He is a fine young fellow, red-headed and with a funny quirk to the corner of his lips when he smiles and simply delightful in a clean, wholesome way ("Es un joven excelente, pelirrojo y con un curioso gesto en la comisura de los labios al sonreir; simplemente encantador de una manera limpia y sana") Fuente: West From Home; pg. 116; 22 de octubre, 1915
2
Un tal, una tal. Precediendo a nombres personales de gente a la que apenas se conoce.
Ejemplo:
"There will be a Dr. Largo travelling with you" ("Un tal doctor Largo viajará con usted.") Fuente: The Death Flower; pg. 76.; 1990)
Que, quien, el cual, la cual, los cuales, las cuales.
Uso: Provoca mutación suave. Usado junto con formas independientes del verbo. La forma negativa es nach.
Ejemplos:
Chuimhnigh sí nár mhaith leis ó a chur púdar ar a haghaidh ... ach bhí sí an-dílis agus is ar éigin a d'aithin sí an criothán éadóchais a ghabh tríthi. Deane, Seamus; Bourke, Angela; Carpenter, Andrew; Williams, Jonathan (2002). en Angela Bourke: The Field Day anthology of Irish writing, 5, Irish Women's Writing and Traditions, NYU Press, 1140. ISBN 9780814799079.
Úsase para conectar el objeto con el sustantivo verbal
Uso: Provoca mutación suave. Frente al posesivo a1 se contrae en á-
Ejemplo:
Ní deacair iarracht de shíocanailís an údair a fheiceáil taobh thiar den tátal a fhéachann Ruth Dudley Edwards le baint as cuid de scríbhinní an Phiarsaigh: [...] Ní Annracháin, Máire; Nic Dhiarmada, Bríona (1998). en Máire Ní Annracháin, Bríona Nic Dhiarmada: Téacs Agus Comhthéacs: Gnéithe de Chritic Na Gaeilge. Cork: Cork University Press, 97. ISBN 9781859180518.
Abecedario italiano:a, b, c, d, e, f, g, h, i, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, z (las letras j, k, w, x e y aparecen pero son consideradas letras extranjeras, ya que se usan sobre todo para palabras provenientes de otros idiomas).
Nota: Se traduce según el género del sustantivo en castellano.
Ejemplos:
"Lá vem a chuva". ("Allí viene la lluvia")
"Ninguém sabe ao certo como a árvore foi nascer em cima desta pedra". ("Nadie sabe de seguro cómo es que el árbol fue a nacer encima de esta roca."). Fuente: Figueira centenária a 15-Oct-2004
↑Academia de la Cultura Hñähñu (1992); Vocabulario Hñähñu-Español, Otomí del Valle del Mezquital, Instituto Hidalguense de Educación Básica y Normal, Ixmiquilpan, Hidalgo, México.