Mapuche editar

wangkün
pronunciación (AFI) [waŋˈkɨn]
grafías alternativas wagkün1wagkvn2

Etimología editar

Onomatopéyica

Verbo editar

1
Ladrar.

Conjugación editar

Raíz: wangkü-
Formas no finitas
-n -lu -am
wangkün wangkülu wangküam
-n con negación -lu con negación -am con negación
wangkünun wangkünulu wangkünuam
-wma -el -yüm
wangküwma wangküel wangküyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
wangkünuwma wangkünuel wangkünuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo wangkün wangküymi wangküy wangküyu wangküymu wangküy engu, wangküyngu wangküiñ wangküymün wangküy engün, wangküyngün
Negativo wangkülan wangkülaymi wangkülay wangkülayu wangkülaymu wangkülay engu, wangkülayngu wangkülaiñ wangkülaymün wangkülay engün, wangkülayngün
Futuro Afirmativo wangküan wangküaymi wangküay wangküayu wangküaymu wangküay engu, wangküayngu wangküaiñ wangküaymün wangküay engün, wangküayngün
Negativo wangkülayan wangkülayaymi wangkülayay wangkülayayu wangkülayaymu wangkülayay engu, wangkülayayngu wangkülayaiñ wangkülayaymün wangkülayay engün, wangkülayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo wangküli wangkülmi wangküle wangküliyu wangkülmu wangküle engu, wangküleyengu wangküliyiñ wangkülmün wangküle engün, wangküleyengün
Negativo wangkünuli wangkünulmi wangkünule wangkünuliyu wangkünulmu wangkünule engu, wangkünuleyengu wangkünuliyiñ wangkünulmün wangkünule engün, wangkünuleyengün
Futuro Afirmativo wangküali wangküalmi wangküale wangküaliyu wangküalmu wangküale engu, wangküaleyengu wangküaliyiñ wangküalmün wangküale engün, wangküaleyengün
Negativo wangkünuali wangkünualmi wangkünuale wangkünualiyu wangkünualmu wangkünuale engu, wangkünualeyengu wangkünualiñ wangkünualmün wangkünuale engün, wangkünualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo wangküchi wangkünge wangküpe wangküayu wangkümu wangküpe engu, wangküpeyengu wangküaiñ wangkümün wangküpe engün, wangküpeyengün
Negativo wangkükilchi, wangkükinulchi, wangkükili wangkükilnge, wangkükinulnge, wangkükilmi wangkükilpe, wangkükinulpe, wangkükile wangkükiliyu, wangkükinuliyu, wangkülayayu wangkükilmu, wangkükinulmu wangkükilpe engu, wangkükilpeyengu, wangkükinulpe engu, wangkükinulpey wangkükiliyiñ, wangkükinuliyiñ, wangkülayaiñ wangkükilmün, wangkükinulmün wangkükilpe engün, wangkükilpeyengün, wangkükinulpe engün, wangkükinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas editar

  1. grafemario Azümchefe
  2. grafemario Raguileo