Mapuche (Alfabeto Unificado, Grafemario Azümchefe) editar

lüfün
pronunciación (AFI) [ləpəˈmɨn]
grafías alternativas lvpvmvn1

Etimología editar

De lüfün ("quemarse") y el sufijo -m, con cambio de la raíz verbal.

Verbo transitivo editar

1
Quemar.

Conjugación editar


Raíz: lüpüm-
Formas personales
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Tiempos Presente Afirmativo lüpümün lüpümimi lüpümi lüpümiyu lüpümimu lüpümi engu, lüpümingu lüpümiyiñ lüpümimün lüpümi engün, lüpümingün
Negativo lüpümlan lüpümlaymi lüpümlay lüpümlayu lüpümlaymu lüpümlay engu, lüpümlayngu lüpümlaiñ lüpümlaymün lüpümlay engün, lüpümlayngün
Pasado no vigente Afirmativo lüpümfun lüpümfuymi lüpümfuy lüpümfuyu lüpümfuymu lüpümfuy engu, lüpümfuyngu lüpümfuiñ lüpümfuymün lüpümfuy engün, lüpümfuyngün
Negativo lüpümlafun lüpümlafuymi lüpümlafuy lüpümlafuyu lüpümlafuymu lüpümlafuy engu, lüpümlafuyngu lüpümlafuiñ lüpümlafuymün lüpümlafuy engün, lüpümlafuyngün
Futuro Afirmativo lüpüman lüpümaymi lüpümay lüpümayu lüpümaymu lüpümay engu, lüpümayngu lüpümaiñ lüpümaymün lüpümay engün, lüpümayngün
Negativo lüpümlayan lüpümlayaymi lüpümlayay lüpümlayayu lüpümlayaymu lüpümlayay engu, lüpümlayayngu lüpümlayaiñ lüpümlayaymün lüpümlayay engün, lüpümlayayngün
Condicional Afirmativo lüpümafun lüpümafuymi lüpümafuy lüpümafuyu lüpümafuymu lüpümafuy engu, lüpümafuyngu lüpümafuiñ lüpümafuymün lüpümafuy engün, lüpümafuyngün
Negativo lüpümlayafun lüpümlayafuymi lüpümlayafuy lüpümlayafuyu lüpümlayafuymu lüpümlayafuy engu, lüpümlayafuyngu lüpümlayafuiñ lüpümlayafuymün lüpümlayafuy engün, lüpümlayafuyngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Tiempos Presente Afirmativo lüpümli lüpümülmi lüpümle lüpümliyu lüpümülmu lüpümle engu, lüpümleyengu lüpümliyiñ lüpümülmün lüpümle engün, lüpümleyengün
Negativo lüpümnuli lüpümnulmi lüpümnule lüpümnuliyu lüpümnulmu lüpümnule engu, lüpümnuleyengu lüpümnuliyiñ lüpümnulmün lüpümnule engün, lüpümnuleyengün
Pasado no vigente Afirmativo lüpümfuli lüpümfulmi lüpümfule lüpümfuliyu lüpümfulmu lüpümfule engu, lüpümfuleyengu lüpümfuliñ lüpümfulmün lüpümfule engün, lüpümfuleyengün
Negativo lüpümnufuli lüpümnufulmi lüpümnufule lüpümnufuliyu lüpümnufulmu lüpümnufule engu, lüpümnufuleyengu lüpümnufuliñ lüpümnufulmün lüpümnufule engün, lüpümnufuleyengün
Futuro Afirmativo lüpümali lüpümalmi lüpümale lüpümaliyu lüpümalmu lüpümale engu, lüpümaleyengu lüpümaliñ lüpümalmün lüpümale engün, lüpümaleyengün
Negativo lüpümnuali lüpümnualmi lüpümnuale lüpümnualiyu lüpümnualmu lüpümnuale engu, lüpümnualeyengu lüpümnualiñ lüpümnualmün lüpümnuale engün, lüpümnualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Tiempo Presente Afirmativo lüpümchi lüpümnge lüpümpe lüpümayu lüpümmu lüpümpe engu, lüpümpeyengu lüpümyaiñ lüpümmün lüpümpe engün, lüpümpeyengün
Negativo lüpümkilchi, lüpümkinulchi, lüpümkili lüpümkilnge, lüpümkinulnge lüpümkilpe, lüpümkinulpe lüpümkiliyu, lüpümkinuliyu, lüpümlayayu lüpümkilmu, lüpümkinulmu lüpümkilpe engu, lüpümkilpeyengu, lüpümkinulpe engu, lüpümkinulpeyengu lüpümkiliyiñ, lüpümkinuliyiñ, lüpümlayaiñ lüpümkilmün, lüpümkinulmün lüpümkilpe engün, lüpümkilpeyengün, lüpümkinulpe engün lüpümkinulpeyengün

* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas editar

  1. Grafemario Raguileo