aguantar
aguantar | |
pronunciación (AFI) | [a.ɣ̞wan̪ˈt̪aɾ] ⓘ |
silabación | a-guan-tar[1] |
acentuación | aguda |
longitud silábica | trisílaba |
rima | aɾ |
Etimología 1
editarUso atestiguado desde 1377.[2] Del italiano agguantare.
Verbo transitivo
editar- 1
- Mantenerse en una posición o actitud a pesar de contratiempos o embates.
- Sinónimos: resistir, soportar, sufrir, tolerar
- Ejemplo:
«A todo esto, Steve Harris puso al mal tiempo buena cara y se la aguantó hasta que todo terminó».«Iron Maiden». Wikipedia.
- Ejemplo:
«Martin aguantó a Lewis hasta el momento en que vio que ya no lo necesitaba y que podía iniciar una carrera en solitario».«Dean Martin». Wikipedia.
- Ejemplo:
«Su álbum Gipsy Kings tuvo éxito en varios países de Europa, especialmente en Francia e Inglaterra. En 1989, Gipsy Kings se lanzó en Estados Unidos y aguantó cuarenta semanas en las listas de éxitos, cosa que muy pocos álbumes en español habían hecho. Otros álbumes son Estrellas, Mosaique, Love & Liberte y Este Mundo».«Gipsy Kings». Wikipedia.
- Ejemplo:
«La obra fue de envergadura pero no aguantó el paso de los años y en 1868 amenaza ruina. No es hasta el 15 de septiembre de 1878 cuando se inaugura la nueva casa del Ayuntamiento».«Fuenlabrada». Wikipedia.
- Ejemplo:
«Su devoción a la pintura no fue aprobada por su padre quien quiso para su hijo los mejores estudios y le matriculó en la Escuela Industrial de Madrid donde no aguantó más de tres años».«Gregorio Prieto». Wikipedia.
- 2
- Resistir con fortaleza o vigor pesos, impulsos, trabajos, etc.[3]
- 3 Deporte, tauromaquia
- Adelantar el diestro el pie izquierdo, en la suerte de matar, para citar al toro, conservando esta postura hasta dar la estocada, y resistiendo cuanto le es posible la embestida, de la cual se libra con el movimiento de la muleta y con la huida.[3]
Locuciones
editarConjugación
editarFormas no personales (verboides) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Infinitivo | aguantar | haber aguantado | |||||
Gerundio | aguantando | habiendo aguantado | |||||
Participio | aguantado | ||||||
Formas personales | |||||||
Modo indicativo | |||||||
yo | tú | vos | él, ella, usted | nosotros | vosotros | ustedes, ellos | |
Presente | yo aguanto | tú aguantas | vos aguantás | él, ella, usted aguanta | nosotros aguantamos | vosotros aguantáis | ustedes, ellos aguantan |
Pretérito imperfecto | yo aguantaba | tú aguantabas | vos aguantabas | él, ella, usted aguantaba | nosotros aguantábamos | vosotros aguantabais | ustedes, ellos aguantaban |
Pretérito perfecto | yo aguanté | tú aguantaste | vos aguantaste | él, ella, usted aguantó | nosotros aguantamos | vosotros aguantasteis | ustedes, ellos aguantaron |
Pretérito pluscuamperfecto | yo había aguantado | tú habías aguantado | vos habías aguantado | él, ella, usted había aguantado | nosotros habíamos aguantado | vosotros habíais aguantado | ustedes, ellos habían aguantado |
Pretérito perfecto compuesto | yo he aguantado | tú has aguantado | vos has aguantado | él, ella, usted ha aguantado | nosotros hemos aguantado | vosotros habéis aguantado | ustedes, ellos han aguantado |
Futuro | yo aguantaré | tú aguantarás | vos aguantarás | él, ella, usted aguantará | nosotros aguantaremos | vosotros aguantaréis | ustedes, ellos aguantarán |
Futuro compuesto | yo habré aguantado | tú habrás aguantado | vos habrás aguantado | él, ella, usted habrá aguantado | nosotros habremos aguantado | vosotros habréis aguantado | ustedes, ellos habrán aguantado |
Pretérito anterior† | yo hube aguantado | tú hubiste aguantado | vos hubiste aguantado | él, ella, usted hubo aguantado | nosotros hubimos aguantado | vosotros hubisteis aguantado | ustedes, ellos hubieron aguantado |
Modo condicional | |||||||
yo | tú | vos | él, ella, usted | nosotros | vosotros | ustedes, ellos | |
Condicional simple | yo aguantaría | tú aguantarías | vos aguantarías | él, ella, usted aguantaría | nosotros aguantaríamos | vosotros aguantaríais | ustedes, ellos aguantarían |
Condicional compuesto | yo habría aguantado | tú habrías aguantado | vos habrías aguantado | él, ella, usted habría aguantado | nosotros habríamos aguantado | vosotros habríais aguantado | ustedes, ellos habrían aguantado |
Modo subjuntivo | |||||||
que yo | que tú | que vos | que él, que ella, que usted | que nosotros | que vosotros | que ustedes, que ellos | |
Presente | que yo aguante | que tú aguantes | que vos aguantes, aguantés | que él, que ella, que usted aguante | que nosotros aguantemos | que vosotros aguantéis | que ustedes, que ellos aguanten |
Pretérito imperfecto | que yo aguantara, aguantase | que tú aguantaras, aguantases | que vos aguantaras, aguantases | que él, que ella, que usted aguantara, aguantase | que nosotros aguantáramos, aguantásemos | que vosotros aguantarais, aguantaseis | que ustedes, que ellos aguantaran, aguantasen |
Pretérito perfecto | que yo haya aguantado | que tú hayas aguantado | que vos hayas aguantado | que él, que ella, que usted haya aguantado | que nosotros hayamos aguantado | que vosotros hayáis aguantado | que ustedes, que ellos hayan aguantado |
Pretérito pluscuamperfecto | que yo hubiera aguantado, hubiese aguantado | que tú hubieras aguantado, hubieses aguantado | que vos hubieras aguantado, hubieses aguantado | que él, que ella, que usted hubiera aguantado, hubiese aguantado | que nosotros hubiéramos aguantado, hubiésemos aguantado | que vosotros hubierais aguantado, hubieseis aguantado | que ustedes, que ellos hubieran aguantado, hubiesen aguantado |
Futuro† | que yo aguantare | que tú aguantares | que vos aguantares | que él, que ella, que usted aguantare | que nosotros aguantáremos | que vosotros aguantareis | que ustedes, que ellos aguantaren |
Futuro compuesto† | que yo hubiere aguantado | que tú hubieres aguantado | que vos hubieres aguantado | que él, que ella, que usted hubiere aguantado | que nosotros hubiéremos aguantado | que vosotros hubiereis aguantado | que ustedes, que ellos hubieren aguantado |
Modo imperativo | |||||||
― | (tú) | (vos) | (usted) | (nosotros) | (vosotros) | (ustedes) | |
Presente | ― | (tú) aguanta | (vos) aguantá | (usted) aguante | (nosotros) aguantemos | (vosotros) aguantad | (ustedes) aguanten |
Leyenda: † arcaico, x no normativo, PART se usa más como participio, ADJ se usa más como adjetivo, ■ cambio ortográfico, ■ irregularidad | |||||||
Véase también
editarTraducciones
editar- Alemán: [1] aushalten (de)
- Catalán: [1] aguantar (ca)
- Francés: [1] supporter (fr)
- Inglés: [1] hold (en); endure (en); sustain (en)
- Griego: αντέχω (el)
- Ido: [1] suportar (io)
- Italiano: [1] resistere (it)
- Latín: [1] agguantare (la)
- Neerlandés: [1] weerstaan (nl)
- Polaco: [1] wytrzymywać (pl); znosić (pl)
- Portugués: [1] agüentar (pt)
- Ruso: [1] терпеть (ru); [2] выдерживать (ru)
aguantar | |
central (AFI) | [ə.ɣwənˈta] |
valenciano (AFI) | [a.ɣwanˈtaɾ] |
baleárico (AFI) | [ə.ɣwənˈta] |
acentuación | aguda |
longitud silábica | trisílaba |
rima | a |
Etimología 1
editarSi puedes, incorpórala: ver cómo.
Verbo transitivo
editar- 1
- Aguantar (mantener en un estado).
- Relacionados: sostenir, contenir, mantenir, suportar, sustentar
- Ejemplo:
Lo pastor rondinant y de mala gana acostá la pobre bestia que apenas podia aguantarse dreta.Agna De Valldaura. Tradiciones religiosas de Catalunya. Capítulo La pota del porch. 1877.
- Ejemplo: El pastor refunfuñando y de mala gana acostó a la pobre bestia que apenas podía aguantarse derecha.
- 2
- Aguantar (sufrir contrariedades).
- Relacionados: sofrir, suportar, patir
- Ejemplo:
Estort, per fi, de l'amorosa lluita, // torna al meu cor malmès la dolça pau, // lentament madurada, com la fruita // que aguanta vents i pluges, fins que cau.→ A salvo, por fin, de la amorosa lucha, // vuelve a mi corazón maltratado la dulce paz, // lentamente madurada, como la fruta // que aguanta vientos y lluvias, hasta que cae.Joan Arús. Obres completes de Joan Arús. Poesía. Volum 2. Poetes de llengua francesa. Capítulo La reincidència, Víctor d'Auriac. 1922.
Conjugación
editarFormes no personals | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Simples | Compostes | ||||||
Infinitiu | aguantar | haver aguantat | |||||
Gerundi | aguantant | havent aguantat | |||||
Participis | aguantat, aguantada, aguantats, aguantades | ||||||
Formes personals | |||||||
nombre | singular | plural | |||||
persona | primera | segona | tercera | primera | segona | tercera | |
Mode indicatiu | jo | tu | ell | nosaltres | vosaltres | ells | |
Temps simples |
Present | aguanto / aguante / aguanti / aguant | aguantes | aguanta | aguantem / aguantam | aguanteu / aguantau | aguanten |
Pretèrit imperfet | aguantava | aguantaves | aguantava | aguantàvem | aguantàveu | aguantaven | |
Pretèrit perfet | aguantí | aguantares | aguantà | aguantàrem | aguantàreu | aguantaren | |
vaig aguantar | vas aguantar | va aguantar | vam aguantar | vau aguantar | van aguantar | ||
Futur | aguantaré | aguantaràs | aguantarà | aguantarem | aguantareu | aguantaran | |
Condicional | aguantaria | aguantaries | aguantaria | aguantaríem | aguantaríeu | aguantarien | |
Temps compostos |
Pretèrit indefinit | he aguantat | has aguantat | ha aguantat | hem aguantat | heu aguantat | han aguantat |
Pretèrit pluscuamperfet | havia aguantat | havies aguantat | havia aguantat | havíem aguantat | havieu aguantat | havien aguantat | |
Pretèrit anterior | vaig haver aguantat | vas haver aguantat | va haver aguantat | vam haver aguantat | vau haver aguantat | van haver aguantat | |
Futur compost | hauré aguantat | hauràs aguantat | haurà aguantat | haurem aguantat | haureu aguantat | hauran aguantat | |
Condicional compost | hauria aguantat | hauries aguantat | hauria aguantat | hauríem aguantat | hauries aguantat | haurien aguantat | |
Mode subjuntiu | jo | tu | ell | nosaltres | vosaltres | ells | |
Temps simples |
Present | aguanti / aguante | aguantis / aguantes | aguanti / aguante | aguantem | aguanteu | aguantin / aguanten |
Pretèrit imperfet | aguantara | aguantares | aguantara | aguantàrem | aguantareu | aguantaren | |
aguantès | aguantessis | aguantès | aguantèssim | aguantèssiu | aguantessin | ||
Futur | aguantaré | aguantaràs | aguantarà | aguantarem | aguantareu | aguantaran | |
Temps compostos |
Pretèrit perfet | hagi aguantat | hagis aguantat | hagi aguantat | haguem aguantat | hagueu aguantat | haguen aguantat |
Pretèrit pluscuamperfet | haguès aguantat | haguessis aguantat | haguès aguantat | haguèssim aguantat | haguessiu aguantat | haguessin aguantat | |
haguera aguantat | hagueres aguantat | haguera aguantat | haguèrem aguantat | haguereu aguantat | hagueren aguantat | ||
Futur compost | hauré aguantat | hauràs aguantat | haurà aguantat | haurem aguantat | haureu aguantat | hauran aguantat | |
Mode imperatiu | jo | tu | ell | nosaltres | vosaltres | ells | |
Present | aguanta | aguanti / aguante | aguantem | aguanteu / aguantau | aguantin / aguanten |
Referencias y notas
editar- ↑ Por motivos estéticos, debe evitarse dejar una letra huérfana a final de línea. Más información.
- ↑ «aguantar» en Corpus del Diccionario histórico de la lengua española. Real Academia Española.
- 1 2 «aguantar» en Diccionario de la lengua castellana (RAE). Página 31. Editorial: Sucesores de Hernando. 14.ª ed, Madrid, 1914.