mapudungun
pronunciación (AFI) [ma.puˈð̞uŋ.ɡun]
silabación ma-pu-dun-gun
acentuación llana
longitud silábica tetrasílaba
grafías alternativas mapudungún
rima un.ɡun

Etimología 1

editar

Del mapuche mapudungun ("el hablar de la tierra", "la lengua del país"), y este compuesto del mapuche mapu ("tierra, país") y dungun ("hablar").

Sustantivo masculino

editar
Singularia tantum
mapudungun
1 Glotónimos
Lengua sudamericana hablada en Chile y Argentina por los mapuches. Es aglutinante y no ha sido relacionada satisfactoriamente con ninguna familia de lenguas.

Véase también

editar

Traducciones

editar

Mapuche (Alfabeto Unificado)

editar
mapudungun
pronunciación (AFI) [ma.pu.θuˈŋun]
[ma.pu.ðuˈŋun]
grafías alternativas mapuzugun
variantes mapundungun

Etimología 1

editar

Compuesto de mapu y dungun.

Sustantivo inanimado

editar
Singular, dual y plural
mapudungun
1 Glotónimos
Mapudungun, lengua mapuche.
2
Asunto de tierras, problema de tierras.
3
Hablar mapudungun.
  • Ejemplo: 

    Feymew, mapudungufimi. Entonces, él te habló en mapudugun.

Conjugación

editar
Raíz: mapudungu-
Formas no finitas
-n -lu -am
mapudungun mapudungulu mapudunguam
-n con negación -lu con negación -am con negación
mapudungunun mapudungunulu mapudungunuam
-wma -el -yüm
mapudunguwma mapudunguel mapudunguyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
mapudungunuwma mapudungunuel mapudungunuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo mapudungun mapudunguymimapudunguy mapudunguyu mapudunguymumapudunguy engu, mapudunguyngu mapudunguiñ mapudunguymünmapudunguy engün, mapudunguyngün
Negativo mapudungulan mapudungulaymimapudungulay mapudungulayu mapudungulaymumapudungulay engu, mapudungulayngu mapudungulaiñ mapudungulaymünmapudungulay engün, mapudungulayngün
Futuro Afirmativo mapudunguan mapudunguaymimapudunguay mapudunguayu mapudunguaymumapudunguay engu, mapudunguayngu mapudunguaiñ mapudunguaymünmapudunguay engün, mapudunguayngün
Negativo mapudungulayan mapudungulayaymimapudungulayay mapudungulayayu mapudungulayaymumapudungulayay engu, mapudungulayayngu mapudungulayaiñ mapudungulayaymünmapudungulayay engün, mapudungulayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo mapudunguli mapudungulmimapudungule mapudunguliyu mapudungulmumapudungule engu, mapudunguleyengu mapudunguliyiñ mapudungulmünmapudungule engün, mapudunguleyengün
Negativo mapudungunuli mapudungunulmimapudungunule mapudungunuliyu mapudungunulmumapudungunule engu, mapudungunuleyengu mapudungunuliyiñ mapudungunulmünmapudungunule engün, mapudungunuleyengün
Futuro Afirmativo mapudunguali mapudungualmimapudunguale mapudungualiyu mapudungualmumapudunguale engu, mapudungualeyengu mapudungualiyiñ mapudungualmünmapudunguale engün, mapudungualeyengün
Negativo mapudungunuali mapudungunualmimapudungunuale mapudungunualiyu mapudungunualmumapudungunuale engu, mapudungunualeyengu mapudungunualiñ mapudungunualmünmapudungunuale engün, mapudungunualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo mapudunguchi mapudungungemapudungupe mapudunguayu mapudungumumapudungupe engu, mapudungupeyengu mapudunguaiñ mapudungumünmapudungupe engün, mapudungupeyengün
Negativo mapudungukilchi, mapudungukinulchi, mapudungukili mapudungukilnge, mapudungukinulnge, mapudungukilmimapudungukilpe, mapudungukinulpe, mapudungukile mapudungukiliyu, mapudungukinuliyu, mapudungulayayu mapudungukilmu, mapudungukinulmumapudungukilpe engu, mapudungukilpeyengu, mapudungukinulpe engu, mapudungukinulpey mapudungukiliyiñ, mapudungukinuliyiñ, mapudungulayaiñ mapudungukilmün, mapudungukinulmünmapudungukilpe engün, mapudungukilpeyengün, mapudungukinulpe engün, mapudungukinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas

editar